Bewegen is goed voor een mens. Het verlaagt het risico op ziektes, versterkt je immuunsysteem, verbeterd cognitieve functies en draagt bij aan je mentale gezondheid. Op advies van de Gezondheidsraad bestaat er een officiële beweegrichtlijn. Het advies is 150 minuten per week matig tot zware inspanning, minimaal twee keer per week spier- en botversterkende activiteiten en meer bewegen is nog beter! 56% van de Nederlandse volwassen behaalt deze beweegnorm niet. Bewegen wordt ingezet als therapie bij verschillende ziektes zoals hart- en vaatziekten en diabetes. In de richtlijnen voor de behandeling van depressie wordt bewegen ook meegenomen als therapie, echter bestaat er nog geen geprotocolleerde behandeling.
Bewegen als behandeling
Vanuit verschillende onderzoeken kan de Gezondheidsraad het volgende concluderen:
'Bij volwassen en ouderen verlaagt bewegen het risico op hart- en vaatziekten, diabetes en depressieve symptomen. Verder hangt veel bewegen samen met een lager risico op borst- en darmkanker en vroegtijdig overlijden. Uit onderzoek blijkt dat de gunstige effecten toenemen naarmate de hoeveelheid beweging toeneemt.'
Ook op mentaal vlak levert beweging gezondheidswinst op. Het risico op depressieve symptomen verlaagt. Naast dat beweging helpt in de preventie van depressie zijn er ook steeds meer wetenschappelijke bewijzen die aantonen dat bewegen ook kan worden ingezet als behandeling van zowel milde depressie als ernstige depressie. Een betrouwbare analyse van 25 onderzoeken bewijst dat bewegen depressieve klachten vermindert. Welke vorm en welke soort beweging (denk aan spierkracht, uithoudingsvermogen, intensief, matig intensief) het beste werkt voor het verminderen van depressieve klachten is nog niet bekend.
De traditionele behandeling voor depressie is psychotherapie. Wanneer dit niet voldoende werkt wordt hiernaast antidepressiva voorgeschreven. In het vorige artikel schreven we dat antidepressiva verschillende vervelende bijwerkingen met zich mee brengt (denk bijvoorbeeld aan afgevlakte emotie en verslaving). Daarentegen heeft beweging geen negatieve effecten en is het dus een goede behandel optie!
Hoe kan bewegen helpen?
Zoals je hierboven leest is het bewezen dat bewegen het risico op een depressie kan verlagen en ook als behandeling voor een depressie kan worden gebruikt. Hoe het biologisch gezien precies werkt is nog niet bekend. Wel zijn er verschillende aannames die de relatie tussen bewegen en vermindering van depressie klachten kunnen verklaren. Lees het hieronder.
Neurotransmitters: Beweging verhoogt de hoeveelheid neurotransmitters in de hersenen. Neurotransmitters zijn signaalstoffen die invloed kunnen hebben op je gemoedstoestand (lees voor meer informatie: 'Depressie wat is het eigenlijk?'). Bij een depressie kunnen sommige neurotransmitters in mindere mate aanwezig zijn.
Ontsteking: Het blijkt dat mensen met een depressie een hogere ontstekingsgraad in hun lichaam hebben. De ernst van de ontsteking kan worden bepaald door het meten van stoffen die vrijkomen bij een ontsteking. Door bewegen worden de ontstekingen geremd en worden er minder van deze stoffen in het bloed gemeten.
Endorfines: door beweging komen endorfines, ook wel geluk hormonen genoemd, vrij. Endorfines hebben een positief effect op de gemoedstoestand en het gevoel van welzijn.
Lichaamstemperatuur: Na fysieke activiteit kan er een stijging van de lichaamstemperatuur optreden, wat potentiële verlichting van depressieve symptomen kan veroorzaken. Deze positieve effecten kunnen worden toegeschreven aan de activatie van specifieke hersengebieden die een gevoel van algemene ontspanning bevorderen.
Afleiding: Fysieke activiteit helpt je om je gedachten en zorgen even opzij te zetten als je depressief bent. Het afleiden van jezelf blijkt beter te werken dan introspectieve technieken, zoals het schrijven in een dagboek.
Zelfeffectiviteit: Zelfeffectiviteit betekent het vertrouwen hebben in je eigen vermogen om een specifieke taak succesvol te voltooien. Door lichamelijke activiteit krijgen mensen meer vertrouwen in zichzelf en ervaren ze een groter gevoel van controle over hun leven. Dit kan bijdragen aan het verminderen van symptomen van depressie.
Sporten versterkt
Ondanks de bewijslast is er nog geen geprotocolleerde sporttherapie in Nederland voor depressie. Bewegen wordt wel aangeraden in de richtlijnen, maar er zijn nog geen vaste behandelmethodes. Op dit moment wordt het onderzoek 'SportenVersterkt' aan het Radboud UMC uitgevoerd om te bepalen of sporttherapie de effectiviteit van de standaardbehandeling voor depressie kan vergroten. Dit onderzoek wordt gedaan met als doel dat de sporttherapie als een geprotocolleerde behandeling kan worden voorgeschreven. In een volgend artikel lees je meer over dit onderzoek en vind je een filmpje waar wij in gesprek gaan met de onderzoekster en deelnemer van het SportenVersterkt onderzoek.
Wil jij graag meer gaan bewegen, maar lukt het niet goed om van start te gaan? Dan hebben wij een stappenplan die jou helpt om van start te gaan met bewegen. Volg het stappenplan en wie weet lukt het jou om meer te gaan bewegen!
