In Zo zit dat pluizen we een onderwerp helemaal uit en belichten we het van verschillende kanten. Je krijgt antwoord op de meest interessante vragen over je (mentale) gezondheid. Deze keer beantwoorden we de vraag: wat is zingeving?
Zingeving is een term die vaak gebruikt wordt. Het draagt bij aan een gelukkig leven. Maar wat betekent ‘zingeving’ eigenlijk? En waarom is het belangrijk?
Zingeving is de betekenis die het leven voor jou heeft. Het gaat over vragen zoals: Waarom doe ik wat ik doe? Wat is de zin van het leven? En wat is de zin van mijn leven? Dit zijn lastige vragen om te beantwoorden. En het antwoord op die vragen is voor iedereen anders. Het gaat over individuele vragen zoals: Wie ben ik? Wat kan ik? Wat wil ik? Waar geloof ik in?
Verschillende dingen kunnen bijdragen aan het gevoel van zingeving. Een eerste is je vrij voelen om keuzes te maken die echt bij je passen. Ook is het belangrijk om te doen waar je goed in bent. Ergens bij horen of deel van uitmaken kan ook bijdragen aan zingeving. Tot slot erkenning: af en toe horen dat je goed bent in waar je mee bezig wilt zijn.
Van waarde
Zingeving gaat over wat écht belangrijk voor je is. Wat is écht van waarde? Door heftige gebeurtenissen zoals bijvoorbeeld het verlies van een van je ouders of een scheiding van je partner, kun je de zin van het leven kwijtraken. Dit wordt ook wel zinverlies genoemd. Maar je kunt deze "zin" ook weer terugvinden door opnieuw betekenis te vinden. Wat belangrijk voor je is, verandert namelijk op basis van zowel positieve als negatieve gebeurtenissen in je leven. Door betekenis te geven aan ervaringen, krijgen ervaringen "zin". Het is makkelijker om ze te begrijpen en een plek te geven. Of ze te laten passen in de betekenis die je geeft aan het leven zelf.
Waarom is zingeving belangrijk?
Zingeving draagt bij aan een gezond leven. Als de dingen die jij doet voor jou geen betekenis hebben, kan dat zorgen voor een gebrek aan energie, doelloosheid en verveling. Op termijn zou dat zelfs kunnen leiden tot psychische klachten zoals een negatief zelfbeeld of een burn-out. Maar als je bezig bent met dingen die voor jou betekenis hebben, die jou het gevoel geven zinvol bezig te zijn, geeft dat een fijn gevoel. Het geeft energie, en een goed gevoel over jezelf en wat je aan het doen bent.
Zingeving als verlangen
Als mens zijn wij op zoek naar zingeving. Zingeving is een behoefte en verlangen. Volgens het (positief) existentialisme (een filosofische stroming die het bestaan van de mens centraal stelt, omdat de mens altijd zichzelf maakt en niet gemaakt wordt) zijn er vier aspecten waar ieder mens naar verlangt:
- een mate van vrijheid, maar tegelijkertijd ook een gevoel van structuur en veiligheid
- uniek zijn en verbinding voelen met anderen en de gemeenschap
- een mate van groei en het leven (wij zijn bang voor de dood)
- het ervaren en vinden van betekenis in het leven
Alle vier aspecten zijn verbonden met elkaar en met zingeving. Experts als Irvin Yalom (schrijver en psychiater), Victor Frankl (psychiater en overlever Holocaust) en Alfried Längle (psychotherapeut) hebben hier bijvoorbeeld meer over geschreven.
Zingeving als behoefte
Als we het hebben over zingeving als behoefte, dan kan Peter Derkx (onderzoeker) ons verder helpen. Hij formuleerde zeven behoeften van zingeving:
- een waardevol doel hebben in de toekomst of weten wat je wil in het leven
- het eigen leven en wat je doet zien en ervaren als iets goeds
- positieve zelfwaardering, erkenning en jezelf de moeite waard vinden
- het gevoel hebben dat je controle hebt over je eigen leven en wat je doet
- een begrijpelijk verhaal hebben over je eigen leven dat een gevoel van orde en samenhang geeft
- ergens bij horen en verbonden zijn met anderen
- deel zijn van iets groters dan jezelf
In de kleine dingen
Zingeving lijkt iets groot, maar het vinden van betekenis zit vaak in de kleine dingen. In een ontmoeting, in iets waar je van geniet of wat je mooi vindt, in een moment van verwondering of ontroering, in een droom, in een stukje leven delen met iemand anders. Het gaat om wat er voor jou toe doet. Juist de kleine alledaagse dingen doen er vaak toe. In deze "kleine dingen" zijn de antwoorden op grote vragen misschien wel verborgen. De kunst is om ze te zien, of als je ze niet letterlijk kunt zien, om ze je voor te stellen.
Kleine momenten van zin
Zoek naar de kleinere vragen en kleine momenten van "zin". Zij zijn vaak het begin van zingeving. Een kopje koffie met iemand die je lief vindt, de opkomende zon in de ochtend, iets moois dat je zomaar tegenkomt op straat, een spontane ontmoeting, een groet in de supermarkt. Iets waar jij voor opstaat en waar je blij van wordt. A
Wat als je zingeving mist?
Als je even niet meer goed weet waarom je doet wat je doet, of wat de betekenis daarvan is, kun je jezelf verschillende vragen stellen, zoals:
- Waar ligt mijn passie en wat geeft mij energie?
- Wat zou ik met mijn leven doen als geld geen rol speelde?
- Wat doe ik het allerliefst in mijn vrije tijd, als ik geen rekening met anderen hoef te houden?
- Waar werd ik als kind blij en energiek van?
- Wanneer ervaar ik mijn werk als zinvol?
Neem de tijd om hier over na te denken, schrijf je antwoorden op en bekijk ze later nog eens. Klopt het wat je hebt opgeschreven? Aanvullend kan het helpen om je kernwaarden op te schrijven. Die waarden helpen je bepalen wat voor jou écht belangrijk is. In dit praktische blog beschrijft contentcreator Katinka Schippers een schrijfopdracht waarmee je in 5 stappen jezelf beter leert kennen.
Het bezig zijn met dit soort vragen kan moeilijk zijn, maar is wel belangrijk. Want als jij je doel in je leven terugvindt, zal je je beter voelen over jezelf en wat je doet!
Leestips
Wil jij je verder verdiepen in het thema zingeving? Lees dan een van de volgende boeken:
- “De berg van de ziel” van Christa Anbeek en Ada de Jong – een boek over levensvragen en het opnieuw vinden van zin na ingrijpende gebeurtenissen.
- “De zin van het leven” en “Een zinvol leven” van Fokke Obbema – verzamelingen van interviews van Fokke Obbema met allerlei verschillende mensen over wat volgens hen het leven zin geeft en zinvol maakt.
- “Het verlangen naar zin” van Hans Alma – over de zoektocht naar zinvol leven in een seculiere samenleving en het belang van verbeelding.
