Vind jij de mening van andere mensen vaak belangrijker dan je eigen mening? Of wil jij het anderen altijd naar hun zin maken? Dan kan het zijn dat je eigenlijk nooit goed hebt geleerd om voor jezelf op te komen. Misschien zie je dit ook wel terug bij je eigen kinderen. Wanneer je zoon huiswerk maakt samen met een populaire jongen uit de klas, is hij altijd degene die het werk doet. Echter, wanneer je hem hierop aanspreekt, zegt je zoon dat hij dit graag doet, omdat hij zo graag bij die populaire groep wil horen. Je bent bang dat je zoon zichzelf een beetje verliest door zich zo aan te passen aan deze populaire groep.
Patronen vanuit je jeugd
Hoe komt het dat de ene persoon altijd over zich heen laat lopen, terwijl de ander dit nooit laat gebeuren? Dit heeft alles te maken met patronen vanuit je jeugd. Van jongs af aan leren we om onszelf op een bepaalde manier te gedragen. Niet alleen door onze persoonlijkheid, maar ook door onze opvoeding en interacties met anderen worden we gevormd tot de persoon die we vandaag de dag zijn. Misschien heb jij vroeger wel geleerd dat het belangrijk is om goed te zijn voor anderen. Dat is een hele mooie eigenschap. Alleen wanneer je hierin doorslaat, ga je de behoeftes van anderen altijd boven je eigen behoeftes zetten.
Op de korte termijn werkt dit belonend; het geeft een goed gevoel dat andere mensen blij zijn. Echter, op de lange termijn kan je hierdoor jezelf verliezen. Alles wat je doet doe je dan alleen maar voor anderen, waardoor je niet meer weet waarvoor je staat als persoon. Alleen hoe gooi je het roer om als iedereen jou kent als die lieve en zachtaardige persoon die altijd voor anderen klaar staat? Het kan dan best eng zijn om hier verandering in te brengen, maar het is zeker mogelijk!
Je hebt een keuze
Linda Hoitinga is een coach die kinderen helpt om voor zichzelf op te komen. Volgens Linda is het belangrijk dit al van jongs af aan te leren. Zes jaar geleden is zij begonnen met haar coaching praktijk Lizenda. ‘Toen mijn zoon negen jaar oud was kregen wij te horen dat hij nooit zou kunnen leren lezen, schrijven en rekenen en later een behoorlijke achterstand zou krijgen. Vanuit mijn moedergevoel dacht ik meteen: “Dat kunnen jullie zeggen, maar ik ga kijken naar mogelijkheden en niet naar beperkingen”.
Inmiddels is mijn zoon al 30 jaar en heeft hij ondanks zijn ADHD, PDD-NOS en zware dyslexie zijn diploma's gehaald en woont hij geheel zelfstandig. Ik snap niet waarom er altijd wordt gekeken naar wat een kind allemaal niet kan en niet naar wat een kind wel kan. Op school leer je allemaal vaardigheden zoals rekenen, schrijven en lezen, maar eigenlijk leer je maar weinig over jezelf. Om deze reden ben ik een coaching opleiding gaan volgen en daarna mijn eigen praktijk gestart.’
Naast individuele coachingssessies geeft Linda ook trainingen aan achtste groepers die bijna naar de middelbare school gaan. ‘Veel kinderen ervaren angst om de stap te maken naar de middelbare school. Er kunnen dan allerlei gedachten door hun hoofd gaan als: “Wat als ik verdwaal op school?” of “Krijg ik wel vrienden?". Vooral voor kinderen die op de basisschool gepest zijn, kan de stap naar de middelbare school erg groot zijn.’ Linda probeert deze stap voor kinderen gemakkelijker te maken door ze te helpen om zich assertiever op de stellen. ‘Ik laat kinderen bewust nadenken over vragen als: Wil je als eerste of als laatste de klas binnenkomen? Met wat voor houding loop je de klas binnen? Als iedereen met elkaar aan het praten is, hou je dan je mond en ga je stilletjes zitten of stel je jezelf voor? Denk eens na over wat je zou willen; je hebt een keuze.’
Ook laat Linda pubers nadenken over wie zij zijn als persoon. ‘Op de middelbare school vinden pubers het belangrijk om nieuwe vrienden te maken en om erbij te horen. Veel pubers gaan zich helemaal aanpassen om bij een populaire groep te horen. Maar eigenlijk doe je dan iets wat niet bij je past en loop je het risico om jezelf te verliezen. Om deze reden probeer ik pubers te laten inzien waar ze goed in zijn. Ik ga dan met ze voor de spiegel staan en vraag wat hun sterke kanten zijn. Hier weten ze vaak geen antwoord op. Maar op de vraag waar ze blij van worden, weten ze vaak wel het antwoord. Wat je leuk vindt, is vaak ook waar je goed in bent. Naar mijn idee is voor jezelf opkomen makkelijker als je bent wie je wilt zijn en in je eigen kracht staat.’
Linda geeft ook puberavonden over allerlei thema's waar pubers tegenaan lopen. ‘Ook in de thuissituatie kan je het gevoel hebben dat je ouders bepaalde verwachtingen hebben. Ouders moeten wennen dat een kind groter wordt en zelf keuzes kan maken. Als een kind hier gevoelig voor is, kan die een pleaser worden: iemand die alles doet om het een ander naar de zin te maken en over zijn eigen grenzen heen gaat. Vaak zijn mensen bang voor de reactie van de ander en hebben ze al allerlei scenario’s in hun hoofd bedacht over hoe de ander zal reageren. Pubers zijn bijvoorbeeld bang dat hun ouders boos worden of dat ze geen vrienden over houden. In de praktijk blijkt vaak dat het erg meevalt hoe de ander reageert. Ik laat pubers inzien dat ze een keuze hebben en dat ze ook ‘nee’ mogen zeggen als iemand iets aan hun vraagt. Het kan best eng zijn om te oefenen met nieuw gedrag en dat geeft een reden om met het oude gedrag door te gaan. Het kan dan helpen om te oefenen in een veilige situatie, waardoor het uiteindelijk ook makkelijker wordt om in andere situaties ‘nee’ te zeggen.
Stoppen met pleasen
Wil jij stoppen met pleasen en leren hoe je voor jezelf opkomt? In deze video geeft Linda tips hoe je het beste ‘nee’ kan zeggen, maar ook hoe je als ouder je kinderen hierbij kan helpen.