Het is tien uur ’s avonds, de kinderen liggen op bed en je hebt net de laatste was opgevouwen. Je ploft neer op de bank en realiseert je dat je vandaag helemaal geen tijd voor jezelf hebt gehad. Je neemt je voor om morgen een vriendin te bellen om samen naar de sportschool te gaan. De volgende dag word je gebeld dat de jongste ziek is en opgehaald moet worden van school. ’s Avonds besluit je toch maar om thuis te blijven en kom je weer tot dezelfde conclusie: alweer een dag waarop je niks voor jezelf hebt kunnen doen. Vaak zetten we anderen boven onszelf, omdat we niet egoïstisch willen overkomen. En wanneer we dan wel een keer tijd voor onszelf nemen, voelen we ons schuldig en spoken er allemaal gedachten door ons hoofd. Hierdoor lukt het alsnog niet om op zo’n moment volledig te ontspannen. Er kan dan een vicieuze cirkel ontstaan, waarbij je steeds maar doorgaat en niet toekomt aan de ontspanning die je nodig hebt. Dit kan leiden tot gevoelens van stress en frustratie en soms zelfs tot een burn-out. Tijd maken voor jezelf is dus erg belangrijk.
Voordelen van me-time
Tijd voor jezelf nemen noemen we ook wel me-time. Me-time zorgt er niet alleen voor dat ons stressniveau daalt, maar heeft ook veel andere voordelen. Ten eerste is ons brein niet gemaakt om de hele dag aan te staan. Het heeft momenten van rust nodig om zijn werk goed te kunnen doen. Je herkent het misschien wel: je bent de hele dag al aan het rennen en je hebt geen inspiratie voor het avondeten. Grote kans dat het je wel lukt om deze inspiratie te krijgen als je een rustige dag hebt. Je brein komt namelijk makkelijker tot nieuwe ideeën wanneer het Brain Default Network actief is, een breinnetwerk dat wordt geactiveerd bij rust. Het nemen van tijd voor jezelf kan dus ook nieuwe ideeën stimuleren. Ten tweede zorgt me-time ervoor dat je je gelukkiger voelt. Door de dingen te doen die jij leuk vindt en waar jij energie van krijgt, zul je je beter in je vel voelen. Ten derde kan het nemen van tijd voor jezelf juist je relaties versterken. Wanneer jij tijd vrijmaakt voor ontspanning, zul je een beter humeur hebben en is het fijner om met jou om te gaan. Anderen hebben hier dus ook baat bij. Als laatste kan me-time je zelfvertrouwen een boost geven. Wanneer je nooit naar je eigen behoeften luistert, dan krijg je onbewust het idee dat je zelf niet belangrijk bent. Als je jezelf een moment vrij gunt, dan luister je goed naar jezelf en dat versterkt je zelfvertrouwen.
'Ik voelde constant een bepaalde druk en zat de hele week te plannen in mijn hoofd'
Leonie (34 jaar) is moeder van twee kinderen en werkt als activiteitenbegeleidster in de Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ). Daarnaast runt ze een taartenbedrijf. Momenteel lukt het haar goed om tijd voor zichzelf te maken, maar een half jaar geleden was dat nog heel anders. ‘Een aantal jaar geleden heb ik van mijn hobby mijn beroep gemaakt: ik ben een taartenbedrijf begonnen. Eigenlijk was vrijdagmiddag het enige moment waarop ik aan de taarten wilde werken, maar het lukte vrijwel nooit om alle bestellingen op tijd af te krijgen, waardoor ik vaak moest doorwerken in de weekenden. Elke zaterdagavond realiseerde ik me dan dat ik helemaal geen tijd voor mezelf had gehad en het hele huishouden nog moest doen. Ik voelde constant een bepaalde druk en zat de hele week te plannen in mijn hoofd’.
Een half jaar geleden heeft Leonie het roer omgegooid door haar werkdagen in de GGZ aan te passen. ‘Na een gestrest bakweekend kwam ik tot de conclusie: “Dit wil ik niet meer”. Om deze reden heb ik ervoor gekozen om mijn werkdagen in de GGZ om te gooien, waardoor ik nu de hele vrijdag vrij ben. Soms loopt het uit en moet ik zaterdag nog wat doen, maar het neemt gelukkig niet meer het hele weekend in beslag. Hierdoor heb ik meer tijd voor mezelf.’ Naast de aangepaste werktijden heeft Leonie een bakstudio gecreëerd in de schuur in de achtertuin. ‘Toen ik nog geen bakstudio had, was het altijd een bende in huis. Als de kinderen even een broodje wilden smeren, moest dat allemaal in dezelfde keuken gebeuren. Nu lopen we elkaar niet meer in de weg en heb ik een betere scheiding tussen werk en privé.’ In de tijd die Leonie nu overhoudt, gaat ze graag op pad met haar moeder, gaat ze wandelen of kijkt ze een leuke serie. ‘Ik sta dan ook echt uit. Als ik gebeld word door iemand, neem ik niet op. Ik vind het vooral belangrijk om open en eerlijk te zijn naar anderen. Als ik een moment voor mezelf heb gepland, dan zeg ik dat eerlijk tegen de kinderen. Daarbij weten ze ook dat ik zondag wel alle tijd voor ze heb. Dat is nu onze gezinsdag.’ Ook naar klanten probeert Leonie open en eerlijk te zijn. ‘In het begin vond ik het erg lastig om nee te zeggen tegen een bestelling, waardoor de bestellingen zich vaak opstapelden. Ik wilde mensen niet teleurstellen. Nu durf ik ook nee te zeggen en stuur ik mensen door naar een kennis die ook taarten bakt.’ Volgens Leonie is het vooral belangrijk om vrije tijd echt in te plannen in je agenda. ‘Op zo’n moment moet je je niet laten ompraten door anderen en echt vrij nemen. Voel je niet bezwaard als je nee zegt!’
Tips voor meer me-time
Volgens gedragspsycholoog Lisa Reinerink betekent me-time niet per se dat je alleen moet zijn, maar het gaat erom dat je iets doet wat je leuk vindt en waar je energie van krijgt. Zo haalt de één veel ontspanning uit een wandeling, terwijl de ander liever een boekt leest of naar zijn of haar favoriete podcast luistert. Maar hoe zorg je er dan voor dat je ook daadwerkelijk aan deze me-time toekomt?
- Bedenk eerst voor jezelf waar je blij van wordt. Het kan hierbij helpen om terug te denken aan je kindertijd. Was jij een echte boekenwurm vroeger? Wie weet is het lezen van een boek dan een goede optie.
- Ga vervolgens na wanneer je deze me-time wilt inplannen en reserveer hiervoor een moment in je agenda.
- Leer nee zeggen. Wanneer je een vrije avond hebt gepland en een vriendin vraagt of je langs wilt komen voor een kopje koffie. Zorg dan dat je nee zegt of plan het op een ander moment. Zo weet je zeker dat je ook echt aan je me-time toekomt.
- Spreek met je partner af dat hij of zij de kinderen in de gaten houdt tijdens jouw me-time moment. Andersom kan je dit natuurlijk ook doen: wanneer jouw partner toe is aan een moment voor zichzelf let jij op de kinderen.
- Maak duidelijke afspraken over jouw me-time moment. Wanneer jij niet gestoord wilt worden tijdens je me-time, communiceer dan duidelijk naar je partner en kinderen dat ze jou het komende uur niet mogen storen.
- Wanneer je nu denkt: ik heb nergens tijd in mijn agenda om überhaupt me-time te nemen, denk dan eens na over het uitbesteden of delegeren van taken aan anderen. Misschien neem je onbewust wel te veel verantwoordelijkheid voor bepaalde zaken en is het tijd om hier verandering in te brengen.
- Verder kan het ook al erg helpen om met een kleine stap te beginnen. Misschien kan je tijdens de lunchpauze even tien minuutjes naar buiten voor een korte wandeling, waaruit je toch wat ontspanning kan halen. Als dit goed gaat, kan je dit proberen uit te breiden.
- Korte momenten van ontprikkeling kunnen ook helpen om je stressniveau naar beneden te brengen. Staar eens twee minuten uit het raam zonder iets te doen. Je brein heeft momenten van rust nodig om zijn werk goed te kunnen doen.
- Tot slot: gun jezelf de tijd. Realiseer je dat iedereen baat heeft bij jouw me-time. Wanneer jij de tijd neemt om te ontspannen, zul je ook meer energie over hebben om er voor je gezin te zijn. Dit geeft meteen een goed voorbeeld voor je kinderen. Zo leren zij dat het belangrijk is om goed voor jezelf te zorgen en dat je jezelf nooit op de laatste plek moet zetten.
