Header background

Lachen is gezond

 

Jantje bestelt een pizza bij de pizzeria. “Wil je hem in 4 of 12 stukken?” vraagt de pizzabakker. “Graag in 4”, antwoordt Jantje, “want 12 kan ik echt niet alleen op.”  

Sommige mensen zullen de humor van deze grap in zien, terwijl anderen het maar flauw vinden. Dit komt doordat iedereen een andere humorstijl heeft. Maar wist je dat humor ook een relatie heeft met onze gezondheid? En dat sommige stijlen van humor je beschermen tegen een angststoornis of depressie? In dit artikel lees je waarom lachen het beste medicijn is en geven we tips hoe je meer gevoel voor humor kan ontwikkelen.  

 

Wat is humor? 

Volgens humoronderzoekers bestaat humor uit drie elementen. Niet alleen het maken van grappen, maar ook het begrijpen en waarderen van grappen valt onder humor. Ook jezelf niet zo serieus nemen en het hebben van een luchtig perspectief op het leven vormt één van de elementen. Deze laatste functie van humor helpt ons ook om met vervelende gebeurtenissen om te gaan. Zo maakten we aan het begin van de coronacrisis grappen over het hamsteren van toiletpapier en onze slechte kapsels. Uit een onderzoek van Madelijn Strick, docent Sociale Psychologie aan de Utrecht Universiteit, blijkt dat mensen zich minder angstig, gestrest en somber voelden na het zien van een serie coronagrappen. Humor heeft dus een troostende werking en helpt ons om moed te houden tijdens moeilijke momenten in het leven.  

 

Lachen is het beste medicijn 

Humor helpt ons niet alleen bij het omgaan met vervelende gebeurtenissen, maar biedt ook allerlei gezondheidsvoordelen. Zo helpt lachen om onze spieren te ontspannen en stress te verminderen. Ook heeft humor een positief effect op het immuunsysteem en de gezondheid van het hart. Er zijn zelfs aanwijzingen dat humor ons beschermd tegen hart- en vaatziekten. Verder blijkt uit onderzoek dat humor onze pijndrempel kan verlagen. Dit is onderzocht in een studie waarbij proefpersonen hun hand in een bak met ijswater moesten steken. De groep die tegelijkertijd grappige video’s te zien kreeg, kon dit langer volhouden. Dit komt doordat ons brein endorfines aanmaakt, een soort geluksstofjes die vrijkomen als we lachen. Hierdoor voelen we de pijn minder. Endorfines werken niet alleen pijnverlagend, maar hebben ook een positief effect op onze stemming. Net als de stoffen dopamine en serotonine, die ook vrijkomen in het brein wanneer we lachen.  

 

Welke humorstijl heb jij? 

Dat humor goed is voor onze stemming komt vast niet als een verrassing. Maar wist je dat humor ons ook kan beschermen tegen het ontwikkelen van een angststoornis of depressie? Dat is alleen wel afhankelijk van naar welke humorstijl je neigt. Humor kan verdeeld worden in vier verschillende stijlen. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen positieve en negatieve vormen van humor en individuele en sociale vormen van humor.  

  1. Verbindende humor (positief, sociaal): mensen die naar deze humorstijl neigen, gebruiken humor om andere mensen aan het lachen te maken. Deze humor gaat vaak over zaken die universeel grappig zijn. Dit zorgt voor een goede sfeer in een groep en helpt om relaties te versterken. Bijvoorbeeld: een video van een grappige puppy laten zien aan je collega.                                                                                           
  2. Zelfbevestigende humor (positief, individueel): deze stijl van humor wordt gebruikt om problemen minder groot te maken en jezelf op te vrolijken. Je probeert het leven niet al te serieus te nemen en je bent in staat om om jezelf te lachen. Bijvoorbeeld: een glas rode wijn omgooien over een wit tafelkleed en erom kunnen lachen.                                                                                                                                                                                          
  3. Agressieve humor (negatief, sociaal): mensen die neigen naar deze humorstijl maken grappen ten koste van andere mensen. Hieronder valt uitlachen, sarcasme, plagen, spot en kritiek. Bijvoorbeeld: een vriend uitlachen, omdat hij voor de derde keer voor zijn rijexamen is gezakt.                                                                                                                                                                                                                                                                                  
  4. Zelfdestructieve humor (negatief individueel): bij deze humorstijl maak je jezelf belachelijk. Je probeert jezelf kleiner te maken dan anderen. Bijvoorbeeld: “Oh kijk mij nou, wat ben ik toch stom” zeg je, nadat je iets onhandigs hebt gedaan. 

Vaak gebruiken mensen een combinatie van stijlen, maar neigen ze naar een bepaald type humor. Naar welk type humor je neigt is bepalend voor je mentale gezondheid. Zo blijkt uit onderzoek dat optimistische mensen vooral neigen naar zelfbevestigende en verbindende humor. Èn dat deze twee stijlen van humor beschermend werken tegen angst en depressie. Daarbij helpt zelfbevestigende humor om beter met stress om te gaan. Mensen die neigen naar deze humorstijl kunnen zichzelf beter opbeuren na een vervelende gebeurtenis.  

Bij zelfdestructieve humor maken mensen zichzelf belachelijk. Jezelf bewust onderuithalen met humor zorgt ervoor dat andere mensen minder van je verwachten. Deze vorm van humor is gerelateerd aan depressie, angst en gevoelens van eenzaamheid. Dat betekent dat mensen met deze humorstijl vaker een depressie of angststoornis ontwikkelen.  

Voor agressieve humor is het niet duidelijk of en in hoeverre dit de kans op angst- en stemmingsstoornissen vergroot. In de literatuur wordt agressieve humor bestempeld als een negatieve vorm, omdat het mensen niet gelukkiger of gezonder maakt. Deze humorstijl wordt vaak gebruikt als ‘wapen’.  Wat we wel weten is dat deze humorstijl kan leiden tot eenzaamheid, omdat het niet altijd gewaardeerd wordt door andere mensen.  

Wil je weten naar welke humorstijl je neigt? Doe dan de humortest op de website van de Universiteit Utrecht.  

Humor valt te leren 

Heb je de humortest gedaan en kom je uit op een agressieve of zelfdestructieve humorstijl? Dan hoef je niet meteen bij de pakken neer te gaan zitten. Als jij iemand bent die altijd sarcastische opmerkingen maakt, dan krijg je niet meteen een depressie. Er zijn namelijk nog veel meer factoren die samenhangen met onze mentale gezondheid. Aangezien we in het leven allemaal geconfronteerd worden met nare gebeurtenissen en lastige situaties kan het wel goed zijn om een meer positieve humorstijl te ontwikkelen. Zodat je beter in staat bent om met deze gebeurtenissen om te gaan. Humor valt namelijk te leren!  

Humoronderzoeker Paul McGhee heeft een humortraining ontwikkeld, genaamd de 7 Humor Habit program. Deze humortraining versterkt vooral verbindende en zelfrelativerende humor. De training is onderzocht in Europa, Noord-Amerika en Australië en laat veel positieve effecten zien. Het zorgt voor een betere stemming, meer levensvoldoening, minder gevoelens van angst en depressie en een beter vermogen om met stress om te gaan. De humortraining bestaat uit zeven gewoontes die je helpen om meer gevoel voor humor te ontwikkelen. Of om je gevoel voor humor weer op te roepen. Misschien was jij vroeger juist de lolbroek van je vriendengroep, maar is je gevoel voor humor in de loop der jaren wat naar de achtergrond verdwenen.  

 

De zeven humor gewoontes 

 

1. Omring jezelf met humor 

Zorg ervoor dat je vaker met humor in aanraking komt. Kijk eens naar een comedyserie, luister naar een grappige podcast of omring jezelf met grappige mensen. Begin vervolgens een humor dagboek waarin je opschrijft wat je grappig vond en waarom. Zo ontdek je jouw humorsmaak.  

2. Ontwikkel een speelse houding  

Is het je ooit opgevallen dat kinderen veel vaker lachen dan volwassenen? Dat komt door de speelse houding die kinderen hebben. En laat een speelse houding nou net één van de belangrijkste ingrediënten zijn voor humor. Hiermee creëer je namelijk een mentale staat waarin je meer open staat voor nieuwe ideeën. Je kan een speelse houding oproepen door dingen te doen die je leuk vindt. Maak daarom een lijstje met dingen die je leuk vindt om te doen en voer er elke dag ééntje uit. Om jezelf hieraan te herinneren hang je op de koelkast een geheugensteuntje (bijvoorbeeld een grappige foto van jezelf of een grappig plaatje uit je favoriete stripboek).  

3. Lach vaker en harder  

Ga vaker naar plekken waar mensen veel hardop moeten lachen, zoals de bioscoop, het theater of een feestje. Probeer op een andere manier te lachen dan je normaal gesproken zou doen: lach vaker, harder en langer. Niet alleen oprecht lachen, maar ook nep lachen werkt namelijk ontspannend en is goed voor onze stemming.   

4. Creëer je eigen verbale humor 

In het dagelijks leven is er veel verbale humor te vinden. Kijk eens of je grappige foutjes, woordgrappen of dubbelzinnigheden kan vinden in krantenkoppen, (verkeers)borden of alledaagse gesprekken. Bijvoorbeeld de krantenkop “Vele ouderen eten alleen met kerst” kan je ook interpreteren alsof ouderen 364 dagen per jaar vasten. Schrijf deze verbale humor op en probeer er een gewoonte van te maken om hierop te blijven letten.  

5. Zoek naar humor in het dagelijks leven  

Probeer naar humor te zoeken in het dagelijks leven: thuis, op je werk, in auto, in de supermarkt, tijdens het wachten op de bus. Stel jezelf telkens de vraag: “Wat is hier grappig aan?” Misschien zie je in de supermarkt wel een stuk fruit in een grappige vorm. Of vang je een grappig gesprek op in de bus. Schrijf deze grappige observaties op en probeer erop te blijven letten. Je zult merken dat er meer humor in het dagelijks te vinden is dan je had verwacht. 

6. Lach om jezelf 

Als je in staat bent om om jezelf te lachen, dan ben je volgens Paul McGhee beter in staat om humor te gebruiken in tijden van stress. Het kan heel lastig zijn om deze vaardigheid te ontwikkelen, omdat blunders automatisch veel negatieve emoties oproepen. Het kan dan helpen om eens bewust iets geks te doen. Loop eens een rondje achterstevoren door je woonkamer. Of maak een selfie met een gek gezicht. Een andere tip is om een lijstje te maken van je slechte eigenschappen. Vervolgens verzin je een grappige opmerking bij deze slechte kanten. Een chaotisch persoon kan bijvoorbeeld zeggen: “Ik ben niet chaotisch. Ik geef toeval een kans.” Probeer de zelfspot niet te overdrijven. Als je jezelf constant belachelijk maakt of kleiner maakt dan anderen, roept dat juist negatieve emoties op.  

7. Zoek humor in stressvolle tijden 

Blijf alle zes gewoontes toepassen en probeer ze vast te houden in tijden van stress. Stel dat je op vakantie autopech hebt, waardoor je ineens moet overnachten in een klein plaatsje in the middle of nowhere. Op het moment zelf is het niet leuk, maar vaak kan je er later om lachen. In een moeilijke situatie kan het daarom helpen om jezelf de volgende vraag te stellen: “Wat zou ik volgende week grappig vinden aan deze situatie?” Je kan hiermee oefenen door dit eerst toe te passen in vaak voorkomende stressvolle situaties. Bijvoorbeeld wanneer je de trein op het nippertje mist of je per ongeluk de soep laat overkoken. Maak een lijst van dit soort situaties en zorg ervoor dat je een lichtere houding aanneemt wanneer dit soort situaties voorvallen.  

 

 

Probeer elke week één gewoonte uit. Hierdoor zul je merken dat je meer gevoel voor humor ontwikkelt. Verwacht niet dat je na het toepassen van alle zeven gewoontes stand-up comedian kan worden. Het gaat er vooral om dat je meer humor gaat opmerken in het dagelijks leven. Dat zorgt niet alleen voor een leuker leven en een betere stemming, maar helpt je ook om met moeilijke momenten in het leven om te gaan.  

 

Of zoals Paul McGhee zegt: 

“Your sense of humor is one of the most powerful tools you have to make certain that your daily mood and emotional state support good health.” 

– Paul McGhee 

 

Leestips

Humor as survival training for a stressed-out world – The 7 Humor Habits Program – Paul McGhee

Met dit boek leer je meer over de zeven humorgewoontes en hoe je deze toepast in het dagelijks leven (vooralsnog alleen in het Engels verkrijgbaar).                                                    

Small Medium at Large – Paul McGhee 

Wil je je verbale humor trainen? Lees dan dit boek vol met grappen waarbij de clou mist. Aan jou de taak om de clou te achterhalen met een aantal hints (vooralsnog alleen in het Engels verkrijgbaar).

Humor is één van de vier pijlers onder het universum (de andere drie ben ik vergeten) – Madelijn Strick                         

Een boek over de wetenschap van humor, geschreven door een humoronderzoeker van de Utrecht Universiteit.

  


Inspiratiemail GZ-Plein

In onze inspiratiemail lees je de nieuwste artikelen, tips, activiteiten en ander GZ-Plein-nieuws. We sturen deze zes tot twaalf keer per jaar. Ook ontvang je 4 keer per jaar de gratis digitale versie van ons GZ-Stijl magazine.


Meer tips om goed voor je zelf te zorgen?

Vul je e-mailadres in en ontvang van GZ-Plein inspiratie voor een gezond en fit leven.

Overige artikelen

De kracht van - Muziek

Geef een positieve spin aan jouw gezondheid

Wat is mentale veerkracht?